(Bal-e-Jibril-96) Jamal-e-Ishq-o-Masti Ne Nawazi

( جمالِ عشق و مستی نَے نوازی )

جمالِ عشق و مستی نَے نوازی

جلالِ عشق و مستی بے نیازی

Jamal-e-Ishq-o-Masti Ne Nawazi

Jalal-e-Ishq-o-Masti Be-Niazi

The beauty of mystic love is shaped in song.

The majesty of mystic love is abandonment.

کمالِ عشق و مستی ظرفِ حیدر

زوالِ عشق و مستی حرفِ رازی

Kamal-e-Ishq-o-Masti Zaraf-e-Haidar (R.A.)

Zawal-e-Ishq-o-Masti Harf-e-Razi

The peak of mystic love is Hyderʹs power;

The decline of mystic love is Raziʹs word.

Full Explanation in Urdu and Roman Urdu

Urdu

یہاں اقبال نے عشق و مستی (اللہ کی محبت میں ڈوبی ہوئی کیفیت) کی جمالی اور جلالی شان کی تعریف کرتے ہوئے، حضرت علی کرم اللہ وجہہ اور امام رازی کی مثالوں سے اس کے کمال اور زوال کو واضح کیا ہے۔

1. عشق کی جمالی شان (نرمی اور ترسیل)

جمالی شان یہ ہے: جب شاعری کے نغموں کے ذریعے پیغامِ خداوندی (اللہ کا پیغام) لوگوں تک پہنچایا جائے، تو اس عمل کو عشق و مستی کے جمال (خوبصورتی، نرمی اور دلبری) سے تعبیر کیا جا سکتا ہے۔ (یعنی، عشق کی خوبصورت ترسیل)۔

2. عشق کی جلالی شان (جلال اور بے نیازی)

جلالی شان یہ ہے: جب عشق و مستی میں ڈوبا ہوا شخص دنیا اور اس کے تمام مسائل سے مکمل طور پر بے نیاز ہو جائے، تو یہ کیفیت اس کی جلالی شان (عظمت، رعب، اور بے خوفی) کہلاتی ہے۔ (یعنی، عشق کا غلبہ اور خودداری)۔

3. عشق کا کمال اور زوال

عشق و مستی کا کمال: یہ مولائے کائنات حضرت علی المرتضیٰ کرم اللہ وجہہ کی ذاتِ والا صفات اور ان کے کردار میں نظر آتا ہے، جہاں جمال (نرمی اور علم) اور جلال (بہادری اور بے نیازی) دونوں اپنے عروج پر تھے۔

عشق و مستی کا زوال: جبکہ عشق کا زوال اور کمزوری امام رازی کے اقوال (صرف عقل اور فلسفے پر مبنی بحث و مباحثہ) میں موجود ہے، جو عشق کی قوت کو نہیں پہچان سکے۔

Roman Urdu

Yahan Iqbal ne Ishq-o-Masti (Allah ki mohabbat mein doobi hui kaifiyat) ki Jamaali aur Jalaali Shaan ki tareef karte hue, Hazrat Ali Karam Allah Wajhah aur Imam Raazi ki misalon se iske Kamaal aur Zawaal ko wazeh kiya hai.

  1. Ishq Ki Jamaali Shaan (Narmi aur Tarseel)

Jamaali Shaan Yeh Hai: Jab shaairi ke naghmon ke zariye Paigham-e-Khudaawandi (Allah ka paigham) logon tak pahunchaya jaaye, toh is amal ko Ishq-o-Masti ke Jamaal (khoobsurati, narmi aur dilbari) se ta’beer kiya ja sakta hai. (Yaani, Ishq ki khoobsurat tarseel).

2. Ishq Ki Jalaali Shaan (Jalaal aur Be-Niyazi)

Jalaali Shaan Yeh Hai: Jab Ishq-o-Masti mein dooba hua shakhs dunya aur uske tamaam masaa’il se mukammal taur par be-niyaaz ho jaaye, toh yeh kaifiyat uski Jalaali Shaan (azmat, raub, aur be-khoofi) kehlaati hai. (Yaani, Ishq ka ghalba aur khuddari).

3. Ishq Ka Kamaal Aur Zawaal

  • Ishq-o-Masti Ka Kamaal: Yeh Maula-e-Kainat Hazrat Ali Al-Murtaza Karam Allah Wajhah ki Zaat-e-Waala Sifaat aur unke Kirdaar mein nazar aata hai, jahan Jamaal (narmi aur ilm) aur Jalaal (bahaduri aur be-niyazi) dono apne urooj par the.
  • Ishq-o-Masti Ka Zawaal: Jabkeh Ishq ka zawaal aur kamzori Imam Raazi ke Aqwaal (sirf aql aur falsafe par mabni behes-o-mubahisa) mein maujood hai, jo Ishq ki quwwat ko nahi pehchaan sake.
Share your love

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *